Blog

W dobie konsumpcjonizmu, szybkiego starzenia się produktów, częstej i łatwej wymiany towarów na nowy, my stawiamy na jakość, trwałość i długowieczność. Czy jeszcze tak się da? Gdzie szukać takich naczyń kuchennych, by móc je użytkować przez wieki i cieszyć się z ich nieprzerwanej, świetnej funkcjonalności? Podpowiadamy wszystkim i wskazujemy dlaczego tak się dzieje. Ale należy też pamiętać, że sprzęt kuchenny żyje długo tylko wtedy jeśli odpowiednio o niego dbamy. Zawsze warto się zapoznać z instrukcją obsługi, informacjami o pielęgnacji i stosować wytyczne producenta.

Czego nie robimy w przypadku europejskich noży kuchennych, a stosujemy nagminnie do japońskich ostrzy? Zwracamy nadmierną uwagę na twardość z jaką klingi zostały zahartowane. Oczywiście jest to ważny parametr dotyczący noży kuchennych, ale nie jedyny i nie decydujący o wszystkim. Co zatem jeśli nasze noże mają bardzo małą twardość HRC? Czy można ich użyć w profesjonalnej kuchni czy tylko w amatorskiej, a i to z problemami? Czy wysoka twardość to remedium na wszystkie problemy podczas krojenia? Przyjrzyjmy się temu z bliska.

Bardzo trudno rozmawiać o gustach, zwłaszcza w kontekście noży kuchennych. Już japońscy mistrzowie kuźnictwa doszli do perfekcji w kwestii wykonania ostrzy, ich zdobienia i doboru odpowiedniej rękojeści by wszystko ze sobą spójnie pasowało. Ale warto także wspomnieć o chińskich producentach, którzy też potrafią wykuć wspaniały nóż i zwieńczyć swoje dzieło oryginalnym uchwytem. Jednak są takie klingi, które wybiegają daleko wprzód większości mistrzów kowalstwa, i które są bez mała przez wszystkich uznawane za referencyjne. Czym zatem te noże sobie zasłużyły by być tak traktowane?

Ostatnimi czasy notujemy wzmożone zainteresowanie kamieniami do ostrzenia marki Shapton. Czy to chwilowe zauroczenie? A może sztuczne napędzanie koniunktury poprzez youtuberów? Warto sprawdzić o co chodzi z kamieniami Shaptona zanim wydamy ogromne pieniądze na coś co potem będzie nam się kurzyło na półce. Pamiętajmy jednak, że wrażenie ostrości jest dość subiektywnym odczuciem a sprawdzenie tego w sposób empiryczny i powtarzalny może wymagać specjalistycznych i drogich urządzeń. Sam pomidorek może tu nie wystarczyć.

Miłośnicy doskonałych ostrzy japońskich wiedzą, że niektóre noże wytwarzane przez Mistrzów kuźnictwa to istne perełki, na które trzeba długo czekać i wydać ogromną kasę. Wiedzą też, że takie noże pojawiają się w mocno ograniczonej ilości ze względu na moce przerobowe Mistrza. A mimo to są gotowi na takie poświęcenie aby móc potrzymać w ręce niebywały kawałek wielowiekowej historii japońskiego kowalstwa. A co z tymi, którzy nie mają nieograniczonego budżetu?

Dostępność produktów przeznaczonych do kuchni jest dzisiaj niezmiernie łatwa i przeogromna. Możemy wybierać do woli sugerując się bogatymi opisami sprzedawców, nieprawdopodobnymi obietnicami producentów czy własnym gustem. Czy zatem to wszystko wystarczy by wybrać właściwą i dobrą deskę do krojenia? Czy faktycznie wiemy na czym się skupić by nie „wtopić” i nie przytargać do domu bubla, który będziemy musieli wymienić za miesiąc czy dwa?

Wśród ogromnej ilości producentów desek do krojenia marka Hasegawa wyróżnia się unikalnym podejściem do tworzonych produktów, niezrównaną precyzją ich wykonania oraz dbałością o najmniejsze szczegóły. Nie bez powodu stała się synonimem doskonałości odnośnie desek kuchennych. Zarówno w świecie profesjonalnych kucharzy, sushi masterów czy też amatorów gotowania, deski marki Hasegawa są postrzegane jako wyznacznik jakości i komfortu krojenia.

Nie ma takiej stali, która by kiedyś nie zardzewiała. Dla żelaza stan utleniony to stan stabilny i w takiej właśnie formie są wydobywane rudy żelaza – w stanie zwanym pospolicie zardzewiałym. Czy zatem pojawienie się ognisk rdzy na ostrzu noża kuchennego, nawet tego najlepszego japońskiego, to czas na panikę? Oczywiście zdaję sobie sprawę z tego, że wyobraźnia zaczyna nam podpowiadać same drastyczne wizje, ale tak faktycznie te małe rude kropki to tylko efekt wizualny, nie wpływający na jakość krojenia. Nawet jeśli rdzewieje sama krawędź ostrza, to i tak po pewnym czasie będziemy musieli nóż naostrzyć, a tym samym pozbyć się części skorodowanego materiału. Jednak nie należy rdzy lekceważyć. Wręcz przeciwnie! Im szybciej na nią zareagujemy tym dłużej będziemy się cieszyć swoim nożem.

Jak wiele okoliczności musi się zbiec w tym samym miejscu i tym samym czasie aby nadać bieg historii i stworzyć wspaniałą legendę? Ile czynników musi się pojawić i ile decyzji powinno zostać podjętych aby zaistniała tradycja kultywowana przez stulecia? Bardzo trudno określić wszystkie warunki dzięki którym miasto Seki stało się mekką mistrzów kowalstwa, zagłębiem rzemieślników produkujących miecze i noże. Możemy się jednak spokojnie pokusić o przytoczenie tych, które muszą zostać spełnione aby w odludnym miejscu, jakim setki lat temu były okolice Seki w prefekturze Gifu, zaistniał specjalistyczny przemysł o wyrafinowanej technologii.

Szukając swego wymarzonego japońskiego noża kuchennego, przeszukując odmęty internetu, co rusz widzimy opinie wychwalające pod niebiosa najlepsze i najdroższe stale oraz polecające najtwardsze klingi, zahartowane do kosmicznego stopnia HRC. Oczywiście, w niektórych przypadkach warto jest zainwestować w najlepszy stop i twardość, choć raczej w nielicznych, ale w zasadzie ekstremalne parametry japońskiego noża wiążą się raczej z ograniczeniami niż z niczym niezmąconą wolnością krojenia.

To zależy z której strony patrzymy. Jeśli chcemy wiedzieć kto stoi za tą marką to zdecydowanie ostrza staną się europejskie, gdyż HAIKU do życia powołali pasjonaci japońskiego kuźnictwa z Francji. Patrząc jednak od strony materiałów i wykonania to bez dwóch zdań są to japońskie noże kuchenne. Czy zatem ten mariaż jest udany i warty zainteresowania? Czy noże straciły na swojej japońskiej tradycji czy zyskały dzięki śmiałemu pomysłowi Francuzów?

W dzisiejszych czasach marketing ma gigantyczne znaczenie i niejednokrotnie potrafi wypromować taki produkt, który zbytnio na wielką popularność nie zasługuje. Trzeba być bardzo ostrożnym w podejmowaniu decyzji i nie ufać do końca spotom reklamowym, zdjęciom umieszczanym w internecie czy opiniom influencerów. I pomijając fakt, że taka płatna reklama jest oznaczona, zgodna z prawem i bardzo oczywista, to zawarte w niej cechy i właściwości produktu mogą rozmijać się z prawdą.

Od czasu do czasu stajemy przed dylematem co kupić najbliższej osobie. I nie mając konkretnego pomysłu, oraz by nie przekroczyć niskiego budżetu, decydujemy się na jakąś „bzdurę”. A potem żałujemy decyzji. Jednak czy kupując tani japoński nóż kuchenny robimy fatalny błąd? Czy wydając 200 złotych lub czasami dużo, dużo mniej, otrzymamy kiepskie ostrze? Sprawdźmy to.

Żeby produkować świetne noże kuchenne nie trzeba mieć fabryki w Japonii. Nie trzeba też mieć rodzinnych tradycji w zakresie kuźnictwa. W ogóle nie trzeba się nawet wzorować na Kraju Kwitnącej Wiśni i ich wielowiekowej kulturze wyrobu najlepszych ostrzy. Wystarczy świetny pomysł, dizajn przyciągający uwagę, dobre materiały i… fabryka w Chinach. Tak zrobiła firma Dellinger. Fakt, za ich produkcją stoi pasja do japońskich noży kuchennych, ale już efekt końcowy jest diametralnie inny. Czy przez to, że noże Dellinger są produkowane w Kraju Środka są nożami gorszej jakości? Czy ich noże są kopiami ostrzy wykuwanych w Japonii? Sprawdźmy to na kilku wybranych seriach.

Jeśli uwielbiasz kuchnię włoską to musisz kroić tylko włoskimi nożami kuchennymi. A jeśli kochasz potrawy kuchni tureckiej to tylko tureckimi. Za to sushi i sashimi da się zrobić tylko i wyłącznie nożami pochodzącymi z Japonii. Czy te stwierdzenia to kompletne bzdury czy może coś się za nimi kryje? Spróbujmy rozwikłać ten dylemat podchodząc do tematu z rozsądkiem i dużym zapasem wiedzy merytorycznej. By nam później nikt nie zarzucił, że wygadujemy herezje.

W Szwajcarii mają swoje scyzoryki, w Polsce kiedyś były bardzo popularne „finki”, a Japończycy mają nóż Kiridashi. I to nie jest zwyczajny nóż, choć jest uniwersalny. Może się przydać w wielu sytuacjach, ale tak faktycznie, u zarania dziejów, służył w Kraju Kwitnącej Wiśni do… otwierania listów. W wolnym tłumaczeniu Kiridashi oznacza „nóż do cięcia”, więc sprawdźmy co potrafi to ostrze.

Zaczynając swoją przygodę z przepięknymi japońskimi nożami kuchennymi zwykle nie inwestujemy ogromnych pieniędzy. Staramy się nie przesadzić z budżetem bo do końca nie wiemy czy ta „bajka” jest właśnie dla nas. Ale jak już połkniemy bakcyla, zaczniemy więcej gotować i kroić, to nasz apetyt na ekstremalnie ostre japońskie noże bardzo gwałtownie wzrasta. I chcemy coraz to lepsze, coraz piękniejsze ostrza. Czy jest gdzieś granica, za którą powinniśmy się zatrzymać? Czy wydając po kilka czy kilkanaście tysięcy złotych faktycznie będziemy mieli radość z niepowtarzalnego ostrza?

Za namową przyjaciół, znajomych, rodziców lub krewnych nabyłeś cudowną patelnię żeliwną (na przykład taką japońską z fabryki Sanjo Special Cast). Zaraz po otrzymaniu przesyłki rozpakowałeś ją, postawiłeś na palnik, nalałeś do niej oleju i… patelnia nie działa! Zachodzisz więc w głowę co takiego robisz źle? Czemu ta patelnia tak kiepsko smaży? Jeśli jakimś cudem pominąłeś przeczytanie dołączonej instrukcji (tak, wiem że czasami się zdarza) to koniecznie czytaj dalej. Wyjaśniam najistotniejsze kwestie odnośnie użytkowania patelni żeliwnych, nie tylko tych japońskich z najlżejszego żeliwa świata.

Minął właśnie kolejny miesiąc, a ty znowu lecisz do marketu po następną nową deskę do krojenia? W piwnicy nie masz już miejsca na przetwory, bo stare deski zajmują prawie wszystkie półki? Witaj w klubie. Może na pierwszy rzut oka wydaje się to śmieszny temat, ale z czasem okazuje się, że sprawa dobrych desek kuchennych to zmora naszych czasów. Dlaczego?

Od razu nasuwa się pytanie, czy taki ranking może być obiektywny? Oczywiście, że nie może. Ale czy faktycznie obiektywnym być musi? Ważniejsze jest co w takim rankingu się znajduje, na co zwrócić uwagę, jakich producentów szukać i czy opisane linie noży są na tyle różnorodne, iż mogą trafić w gusta różnych klientów. Bo co nam po rankingu, w którym każdy kolejny nóż kuchenny jest podobny do poprzedniego.