Zmywarka – przekleństwo czy zbawienie?
Rewolucja przemysłowa w XIX wieku
Wszystko śmiało możemy zrzucić na barki Josephine Cochrane, która w 1886 roku opatentowała sprytne urządzenie (na tamte czasy ręczne), wspomagające prace kuchenne. Możemy się cieszyć, że już nas tyle mycia nie czeka, lub możemy się złościć, iż tak nowoczesny sprzęt albo nie domywa naczyń, albo je niszczy. Przyjrzyjmy się czy faktycznie plusy ze zmywania w zmywarce za bardzo nie przysłaniają nam minusów.
Goście, goście, goście
W małym gospodarstwie domowym zmywarka nie jest aż tak niezbędna. Chyba, że przychodzą goście, rodzina, znajomi. Wtedy się okazuje, że urządzenie potrafi nas mocno odciążyć i dać sporo czasu wolnego. Wrzucamy do zmywarki wszystkie naczynia, garnki, patelnie, sztućce, noże kuchenne, nastawiamy program i... mamy święty spokój. Jednak czy na pewno? Rzadko rozbijamy proces mycia w zmywarce na czynniki pierwsze, bo kogo to obchodzi? Ważne, że naczynia czyste. Ale czy takim sposobem nie skracamy ich żywotności? Szkło broni się samo. A reszta naczyń i przyborów kuchennych?
Nasze nowoczesne kuchnie wyposażone są w szereg naczyń i sprzętów ułatwiających życie i pracę w tym miejscu. Lecz nie każde akcesorium kuchenne tak samo odczuwa mycie w zmywarce. Wydawać by się mogło, że dla stali taka dłuższa chwila w środowisku mokrym, gorącym i zasolonym to bułka z masłem. Lecz są różne stale! Są różne metale, które wykorzystujemy w kuchni np. żeliwo, miedź, aluminium. Do tego dochodzą wszelkiej maści pokrycia: szkliwo nieorganiczne, spieki tytanu, mieszanki granitu. Więc jak wygląda proces mycia w zmywarce z punktu widzenia sprzętu kuchennego?
Stal i rdza – dwie strony tego samego medalu
Nie wnikając za bardzo w szczegóły fizyczne i chemiczne, rdza to proces destrukcji struktur metalu. Proces nieodwracalny ale dający się zatrzymać. Jednak są tego koszty. Wśród kilku rodzajów i mechanizmów powstawania rdzy, nas najbardziej interesuje elektrochemiczna korozja równomierna oraz lokalna. Z takimi najczęściej będziemy się spotykać w kuchni, gdzie w środowisku wilgotnym ze względu na przewodność metali, następuje „rozpuszczanie” ich struktur.
A mama mówiła: nie myj noży kuchennych w zmywarce!
Jednym z powodów rdzewienia noży kuchennych jest ilość węgla zwarta w stali, z której są one wykonane. Bo im więcej węgla w stali tym łatwiej sprawić by nasz nóż był twardy i ostry jak brzytwa. Aby proces rdzewienia opóźnić producenci stosują różnego rodzaju domieszki: chromu, wanadu, molibdenu. Jednak nie ma na świecie takiej stali, która w perspektywie czasu byłaby odporna na rdzę. Jeśli mówimy o stali „nierdzewnej” to zwykle mamy na myśli taką, z zwartością sporej ilości domieszek, która zbyt szybko nie pokryje się brunatnym nalotem. Zatem myjąc noże wysokowęglowe w zmywarce miejmy świadomość, że je zniszczymy bardzo szybko, a rdza pojawi się prawie zaraz po wyjęciu z urządzenia. W przypadku noży o niskiej zawartości węgla i sporej ilości chromu ten proces jedynie się opóźni.
Nóż kuchenny to nie tylko stalowa klinga – to też rękojeść.
Nie sposób pominąć w temacie mycia akcesoriów kuchennych w zmywarce, wpływu agresywnego środowiska panującego w tym urządzeniu na stan rękojeści. W przypadku noży kuchennych całkowicie metalowych sprawa jest prosta. Degradacja obejmuje całą stal. W nożach, gdzie rękojeść jest drewniana (drewno pakka, magnoliowe, orzechowe, klonowe czy inne) sprawy nie mają się lepiej. Choć drewniana rękojeść jest zwykle zabezpieczona przed wilgocią to takich katuszy jakie będzie miała w zmywarce, z pewnością nie przetrwa. I wbrew pozorom, rękojeści z różnego rodzaju tworzyw (micarta, polyacetal i inne) także nie są bezpieczne w kąpieli zmywarkowej. Temperatura i sole osłabiają z czasem łańcuchy polimerowe, które tworzą strukturę materiału. A stąd już krok do degradacji i zniszczenia rękojeści.
W garnki i patelnie – strefa podziału i nierówności
Do wyboru mamy całe mnóstwo garnków i patelni. Wiele rozwiązań, wiele technologii, wiele materiałów. Ale czy są jakieś, które lepiej sobie radzą z agresywnością zmywarki? Z pewnością nowoczesne garnki i patelnie stalowe nie są tak bardzo wrażliwe na środowisko chemiczne panujące w zmywarkach. Głównie z powodu dużej zawartości chromu i innych metali szlachetnych. Podobnie będzie z garnkami żeliwnymi pokrytymi w całości szkłem nieorganicznym. Ale już czyste żeliwo bardzo odczuje działanie soli i wysokiej temperatury panującej w zmywarce. Momentalnie po wyjęciu będzie rdzewieć. Problematyczne będzie też mycie naczyń miedzianych. Miedź będzie szybko wchodziła w reakcję z solą i pokryje się plamami, a w dłuższej perspektywie rdzą. Pomimo, że aluminiowe naczynia pokryte powłokami nieprzywierającymi wydają się nam „wieczne”, to środowisko panujące w zmywarce także daje im w kość. Tańsze powłoki mogą szybciej się zniszczyć i odchodzić od materiału rodzimego. Przy tych droższych cały proces będzie trwał dłużej ale i tak jest nieuchronny.
Deski do krojenia nie lubią się ze zmywarkami
Choć może się to wydawać oczywiste, to jednak warto powtarzać – desek do krojenia nie myjemy w zmywarkach. Jeśli deska jest drewniana lub bambusowa, to sprawa wydaje się nam jasna. Łatwo możemy sobie zwizualizować jak nasza ukochana deska po takiej kąpieli się krzywi, wypacza i rozchodzi. A deski z tworzywa? Pomimo, że producenci dopuszczają kontakt takich desek z wodą o temperaturze do 90 stopni Celsjusza, to jest to kontakt chwilowy. Im dłużej deska ma do czynienia z wysoką temperaturą tym gorzej dla niej. Wybaczcie, ale desek szklanych i kamiennych nawet nie będziemy brali pod uwagę. Takie deski to „morderstwo” dla naszych ukochanych japońskich noży, więc jeśli macie, zastąpcie szybciutko przynajmniej jakimiś drewnianymi lub bambusowymi.
Przeczytaj także:
![Nóż Masahiro MSC Chef 180mm [11052]](hpeciai/2faa911c8e6b3b6813298a8c3c461623/pol_il_1993-1993.webp)
![Nóż kuchenny Suncraft SENZO BLACK Chef 200 mm [BD-05]](hpeciai/0d9f01cdc6235556e5910165574e7616/pol_il_3671-3671.webp)
![Patelnia żeliwna SSC 26 cm [SF261BK]](hpeciai/7b4b48547079006d4cd5bfd811999257/pol_il_10098-10098.webp)
![Garnek żeliwny UNILLOY Yellow 22 cm [UC220YE]](hpeciai/e1b20b1152a1992f223b0d9ddd81ad30/pol_il_10123-10123.webp)
